Photo by Wolfgang Hasselmann on Unsplash
Volwassenen zijn toch al 'op-gegroeid'?
Zo nu en dan doet er zich eens iets voor in je leven dat niet alleen verandert wat je weet, maar ook wie je bent en hoe je denkt. Grote levensmomenten of -crises zoals voor het eerst gaan werken, moeder/vader worden, scheiding, burn-out, verlies van een dierbare,… zorgen voor verschuivingen in wie we zijn.
Klinkt dit herkenbaar?
Dit universele verhaal van ontwikkeling is wat ons tot mens maakt, het is ons levenspad. Op verschillende momenten maken we vooruitgang, stagneren we, lopen we vast en dan is er plots weer een doorbraak.
De eerste onderzoeker die dit opmerkte was de Zwitserse psycholoog Jean Piaget. In een reeks van experimenten toonde hij aan dat de manier waarop kinderen denken wanneer ze opgroeien, evolueert volgens voorspelbare stadia. Hij merkte op dat in elk hogere stadium, kinderen kunnen denken op meer complexe en verfijnde manieren, wat betekent dat ze in staat zijn om met steeds moeilijkere problemen om te gaan.
Lang werd gedacht dat wanneer je de volwassenheid bereikte, de ontwikkelingsstadia stopten en we niet meer verder groeiden. We zijn immers toch “op-gegroeid”.
Mogelijk ga je door verschillende ontwikkelingsstadia
Hedendaagse theoretici zoals Robert Kegan, Susanne Cook-Greuter en Bill Torbert hebben uitgebreid onderzoek gedaan naar de manier waarop volwassenen groeien en evolueren, zelfs nadat ze chronologisch volwassen of ‘op-gegroeid’ zijn. Elk op basis van eigen onderzoek, brachten deze drie de verschillende stadia in kaart volgens dewelke volwassenen kunnen evolueren als de omstandigheden goed zijn. Toch is het niet exact hetzelfde als bij kinderen, volwassenen doorlopen de stadia anders.
Volwassenen blijven verder ontwikkelen, maar anders dan kinderen
µA
Terwijl kinderen snel door de stadia gaan, vertraagt het tempo van de ontwikkeling van een volwassene dramatisch, bijna tot het punt van stagnatie. Het grootste deel van ons volwassen leven spenderen we tussen twee stadia. Bovendien, terwijl de ontwikkeling van een kind automatisch lijkt te gaan, is dat bij volwassenen niet zo.
Onderzoek naar de ontwikkeling van volwassenen toont aan dat er grofweg twee manieren zijn waarop ontwikkeling plaatsvindt. In de eerste plaats door te leven, moeilijke levenservaringen kunnen gunstige effecten hebben op ontwikkeling. En in de tweede plaats door bewust in te zetten op je eigen ontwikkeling en anderen uit te nodigen om je daarbij te ondersteunen.
Investeer in je eigen ontwikkeling
Net als de steeds groter wordende ringen van een boom, bieden deze stadia jou de kans om uit te groeien tot een grotere en complexere versies van jezelf. Tegelijkertijd hou je nog steeds vast aan de binnenste ringen of eerdere stadia die je eerder doorlopen hebben. Daarom noemen we het een ’transcend and include’ model (overstijgen en omvatten), zoals Russische poppetjes die telkens een beetje groter zijn, maar nog steeds de kleinere versies van zichzelf omvatten.
Het evolueren doorheen deze stadia van mentale ontwikkeling heet verticale ontwikkeling.
Het gaat over het veranderen van je mindset, over het transformeren van de manier waarop je denkt, wat invloed heeft op wat je doet en hoe je je gedraagt. Verticaal ontwikkelen betekent dat je stijgt naar een hoger denkniveau. Het vraagt van je om je overtuigingen en patronen met een vergrootglas te bekijken en compleet anders naar de wereld te kijken. Het is niet iets dat je er even tussendoor bijneemt. Toch is het meer dan de moeite waard om je hierin te engageren, voor jezelf, je omgeving en de wereld.
Verticale ontwikkeling zorgt er voor dat je in staat bent om meerdere inzichten en standpunten te begrijpen, vast te houden. Het geeft je een groter aanpassingsvermogen, meer zelfbewustzijn en een grotere kans op goede relaties en efficiënte samenwerking met anderen. Je wordt wijzer en verlaat een (vaak onbewuste) mindset die je mogelijk al lang vastzette.
Verticale ontwikkeling is onderzoeken hoe je denkt en wat je overtuigingen zijn.
Beslissen om bewust in te zetten op je eigen ontwikkeling is uitdagend en spannend, en tegelijk ook erg de moeite waard. Net zoals de ongemakken van sporten worden gecompenseerd door de vele voordelen.
Berger, J. G. (2020). Changing on the job. Stanford University Press.
Ellison, S. (2020) ‘Understanding Vertical Development’, Ellison Consulting Group.
Kegan, R. (1998). In over our heads: The mental demands of modern life. Harvard University Press.
Petrie, N. (2011). Future trends in leadership development. Center for Creative Leadership white paper, 5(5), 36.
Petrie, N. (2014). Vertical leadership development–part 1 developing leaders for a complex world. Center for Creative Leadership, 1-13.